به نقل از «فارس»

کسب رضایت شهروندان ، چالشی پیش روی حکمرانی خوب دولت‌ها

تاریخ انتشار: ۴ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۸۴۰۲۷

گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس؛ یادداشت: امروزه دولت ها با چالش های بسیاری در اعمال حکمرانی خوب و کسب رضایت و اعتماد شهروندان روبرو هستند. کمبودها و محدودیت منابع در کنار فرسوده شدن ساختارها، فرآیندها و زیرساخت های حکومت، امکان اعمال حکمرانی خوب را دچار نقصان نموده است.  علیرغم کمبودها و محدودیت های موجود، تلاش دولت ها در افزایش میزان ارائه کالا و خدمات عمومی به شهروندان نیز باعث کاهش  نارضایتی و بی اعتمادی شهروندان از دولت نشده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

کالا و خدمات عمومی که پایداری تامین آن به دلیل وجود کمبودها و محدودیت مصرف منابع و هزینه های بسیار محل تردید است. در طرف دیگر، مشکلات و مسائل حل نشدنی در بخش عمومی وجود داشته و دارد که حل آن برای مدیران و متخصصان بخش عمومی با راه حل ها و راهکارهای موجود امکان پذیر نیست. آزمون و خطا و عدم توفیق دولت ها در حل اینگونه مسائل و افزایش هزینه های عمومی، دیگر برای شهروندان قابل قبول نبوده و به مطالبه ای جدی مردم از دولت ها تبدیل شده و آنها را تحت فشار گذارده است.

سوالات اساسی پیش روی دولت ها در حوزه حکمرانی

در حال حاضر دولت ها با دو سوال اساسی روبرو هستند؛ چرا افزایش میزان ارائه کالا و خدمات به شهروندان و حتی اتخاذ رویکردهای نوین حکمرانی، رضایت شهروندان و اعتماد آنان به دولت را به سطح خوبی نرسانده است؟ چگونه می توان بر مسائل و مشکلات حل نشدنی بخش عمومی فائق آمد و راه حل مناسبی برای آنها یافت؟

پاسخ این سوالات در الگوبرداری متخصصان بخش عمومی از بازیگران بخش خصوصی و درک مفهوم نوآوری بود. نوآوری برای مدیران دولتی و متخصصان حکمرانی از چند جهت حائز اهمیت بود:

• صرفا با ارائه کالا و خدمات عمومی به شهروندان نمی توان رضایت آنان را تامین نمود بلکه دولت ها باید بدنبال خلق ارزش عمومی باشند.(توجه به ترکیب مفاهیم ارزش + عمومی در خلق آن حائز اهمیت است.)

• با توجه به کمبودها و محدودیت منابع در دسترس، دولت ها می بایست اقدامات خود را بهره ور نموده و با افزایش بهره وری بتوانند با منابع موجود خدمات و محصولات عمومی بهتر و بیشتری را به شهروندان ارائه نمایند.

• حل مسائل و مشکلات حل نشدنی بخش عمومی نیازمند ایده ها و روش های خلاقانه است و دیگر نمی توان با روش های سنتی و غیرخلاق بر آنها فائق آمد.

همبستگی مفاهیمی همچون ارزش و بهره وری با مفهوم نوآوری، سبب شد تا متخصصان و مدیران دولتی به آن گرایش یابند و علیرغم استفاده از انواع آن در تحول آفرینی سازمان های دولتی به دنبال پیاده سازی آن در سراسر بخش عمومی باشند. حال یک مسئله اساسی پیش روی مدیران و مقامات دولتی وجود داشت؛ اکوسیستم و مکانیزم های نوآوری خصوصا باز در بخش عمومی به چه صورت است و چگونه می توان مدل ها و الگوهای نوآوری را در بخش عمومی پیاده سازی نمود؟ با وجود تفاوت های بسیار بخش عمومی(ذات ضد نوآوری بخش عمومی بدلیل پیروی از بوروکراسی غیرمنعطف، توزیع یا انحصار قدرت در بخش عمومی و ...) با بخش خصوصی چگونه باید نوآوری را در آن ایجاد نمود تا نتایج مورد انتظار بدست آمده و از سوی دیگر ملاحظات مدیران و مقامات دولتی نیز مورد خدشه واقع نگردد؟

دولت‌هایی که نوآوری را درک کردند موفق شدند

در حال حاضر برخی دولت ها در جهان مفهوم نوآوری را درک نموده و سعی در پیاده سازی آن دارند و در  این مسیر به توفیقانی نیز دست یافته اند. در کشور ما نیز که دولت سیزدهم به فرموده رهبری معظم انقلاب ماموریت یافته تا بازسازی عقلانی و انقلابی مدیریتی کشور را محقق نماید و ریاست جمهور و مجموعه مدیران ارشد دولت بدرستی به دنبال افزایش بهره وری هستند، می توان از مفهوم نوآوری بخش عمومی(Public Sector Innovation(PSI)) بهره برد و بموازات افزایش بهره وری، ارزش آفرینی و حل مسائل و مشکلات لاینحل را محقق نمود.

بدیهی است بدین منظور می بایست نظام نوآوری بخش عمومی دولت جمهوری اسلامی ایران را طراحی و آن را مستقر نمود تا با موتورهای پیشران و زیرنظامات خود بتواند این امر را در کلان سیستم دولت محقق کند. در این مسیر لازم است تا تصویری روشن و دقیق از اکوسیستم نوآوری بخش عمومی داشت و با توجه به نقش ها و کارکردهای مختلف اجزاء آن بسترها و سکوهای لازم را طراحی نمود. همچنین اتخاذ رویکرد نوآوری باز در بخش عمومی می طلبد که مکانیزم نوآوری در این بخش نیز برپایه مشارکت و هم آفرینی بازیگران مختلف شکل گرفته و پیش رود.

توجه به موضوع مشارکت و هم آفرینی در ایجاد نوآوری بخش عمومی همان موضوعی است که باسون در کتاب نوآوری پیشرو در بخش عمومی بدان اشاره کرده است. او در این کتاب دغدغه مدیران و مقامات دولتی در آزمون و خطای ایده های خلاقانه را نیز بررسی کرده و به تشریح ماموریت، نقش و کارکرد آزمایشگاه های نوآوری پرداخته است. آزمایشگاه هایی که می توانند هرگونه ایده یا روش خلاقانه ای را قبل از پیاده سازی در بخش عمومی مورد آزمایش قرار داده و جنبه های مختلف قوت و ضعف آن را بررسی نمایند تا شکست احتمالی آنها برای دولت و مدیران دولتی هزینه بر نباشد.

با کمی تامل می توان دریافت که جای نوآوری در طرح ها و برنامه های بهبود، نوسازی و تحول مدیریت دولتی و حکمرانی است. البته درک مفهوم نوآوری بخش عمومی و توجه به ظرافت های اجرای آن در بخش عمومی نقش بسزایی در توفیق نظامات نوآوری بخش عمومی و طرح های نوآورانه خواهد داشت.

- علی علاءالدینی

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: طرح نوآورانه تولید ملی حکمرانی نوین کمبودها و محدودیت مفهوم نوآوری کالا و خدمات بخش عمومی بخش عمومی پیاده سازی دولت ها بهره وری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۸۴۰۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اصلی‌ترین محور انقلاب اسلامی در دوران کنونی حکمرانی مردم است

ایسنا/قزوین دستیار فرماندار قزوین در موضوع مردمی‌سازی دولت گفت: موضوع مردمی‌سازی که حرف امروز انقلاب اسلامی است اصلی‌ترین و مهمترین محور انقلاب در دوران کنونی محسوب می‌شود و دولت سیزدهم رسالتی مهمتر از این امر ندارد و باید با گسترش چتر گفتمان مردمی‌سازی از طریق نخبگان کارها را به مردم واگذار کرد و مدیران دولت، عناصر پیشران باشند.

میلاد جباری در خصوص نیاز تبیین موضوع حکمرانی مردمی در جامعه در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در میان انقلاب‌های بزرگ جهان هیچ انقلابی مانند انقلاب ایران وجود ندارد که ایدئولوژیک و استکبارستیز و صادرکننده باشد و توانسته باشد در برابر دسیسه‌های دشمنان و استکبار دوام بیاورد. انقلاب ایران به جهت ویژگی‌هایش از روز اول مورد هجمه‌های سنگین جبهه کفر قرار گرفت و بیش از چهل سال است که تلاشی وسیع برای براندازی آن صورت می‌گیرد ولی انقلاب همه آفت‌های درونی و بیرونی را در خود هضم کرده و همچنان استور و محکم به سوی مقصد خود در حرکت است.

وی ادامه داد: درباره رمز موفقیت انقلاب مسلماً نکات مثبت فراوانی را می‌توان مورد رصد قرار داد و مهمترین آن‌ها که تأثیر بیشتری در موفقیت و بقای انقلاب اسلامی داشته چهار مؤلفه اصلی است؛ اولین موضوع انگیزه الهی است زیرا انقلاب براساس حرکت به سوی رضای خداوند متعال که یک حرکت توحیدی است آغاز شد و مردم برای فدا کردن جان خود در راه خدا و توحید و پیروی از اهل‌بیت(ع) قیام کردند و اخلاص رهبر نهضت انقلاب امام خمینی (ره) و مردم انقلابی اثر شگرف در جلب عنایات و امداد غیبی داشت و دست قدرت الهی را از غیب بیرون آورد و به زحمات مجاهدان انقلابی برکت داد و وعده الهی محقق شد.

دستیار فرماندار قزوین گفت: دومین اصل شعارهای الهی و فطری بود، اسلام دین فطرت است و شعارهای فطری در محدوده زمان و مکان خاصی اسیر نمی‌شود و این شعارها همیشه زنده است و هر نسلی بیاید اگر فطرش زنده باشد به دنبال تحقق همین شعارها در حرکت خواهد بود. از این روی تا انقلاب به شعارهای خود وفادار باشد پشتوانه مردمی آن همیشه زنده خواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: سومین رمز موفقیت اتحاد و همبستگی است، همواره پشتوانه انقلاب‌ها مردم هستند و تا زمانی که مردم از یک انقلاب پشتیبانی کنند امکان ندارد که دشمنان بتوانند آن انقلاب را زمین‌گیر کنند و هرگز به زور سرنیزه و تفنگ نمی‌توان در برابر اتحاد و همبستگی یک ملت ایستاد همانگونه که آغاز انقلاب مردم باهم متحد شدند و بنیان حکومت شاهنشاهی را از بین بردند و در سال‌های پس از انقلاب نیز این اتحاد باقی ماند و هرگاه دشمن تلاشی کرد، مردم همیشه در صحنه به میدان آمدند و تلاش او را خنثی کردند. از این روی دشمن نیز سال‌هاست می‌کوشد با تفرقه افکنی این اتحاد را شکسته و انقلاب را بی پشتوانه کند که تا کنون موفق نشده است.

جباری بیان کرد: چهارمین رمز بقای انقلاب، رهبر الهی است، رهبر یک جامعه راهبر آن جامعه و حافظ و پشتیبان چشم‌انداز و اهداف کلان و تعیین کننده خطوط کلی حرکت جامعه است انقلاب ایران از آغاز نهضت تا به امروز ۲ رهبر بزرگ را تجربه کرده است و این ویژگی‌ها بدون شک در میان رهبران جهان بی‌نظیر است و هرگز جهان چنین رهبرانی را به خود ندیده است به جهت همین خصوصیات علی‌رغم همه تبلیغاتی که بر ضد ولی فقیه در رسانه‌های جهانی می‌شود ولی مردم ایران هم به رهبران خود علاقه داشته و دارند و لذا جایگاه مهم ولایت فقیه است که توانسته ارزش‌های انقلاب را حفظ کند، همبستگی مردم را هم چنان پایدار نگه دارد و انقلاب را از میانه مشکلات و طوفان‌ها به سلامت عبور دهد.

وی در ادامه تصریح کرد: مردم اصلی‌ترین بازیگر صحنه حکمرانی و موتور محرک کشور به سمت پیشرفت هستند. حضور و نقش مردم محدود به انتخاب حکمرانان و نظارت برعملکرد آن‌ها نیست مردم می‌توانند در شئون مختلف حکمرانی از ساحت برنامه‌ریزی تا ساخت و اجرا مؤثر باشند آنچه مهم است ایجاد زیرساخت‌های لازم برای بهرمندی از این ظرفیت عظیم است، ساختار حاکم به علت غفلت از ظرفیت‌های مردمی و همچنین بی‌اعتنایی نسبت به اقتضائات بومی و تمرکزگرایی در تمامی شئون اداره کشور نیازمند تحولی اساسی است و این تحول زمانی رخ خواهد داد که مردم، رکن تحول و پیشران سایر بازیگران عرصه حکمرانی شوند.

لزوم گفتمان‌سازی در خصوص حکمرانی مردمی توسط نخبگان

دستیار فرماندار قزوین با اشاره فرمایشات رهبری درباره حکمرانی مردم در جامعه گفت: یکی از شعارهای محوری دولت سیزدهم، مردمی شدن دولت بود در طی ۲ سال اخیر با بررسی دقیق و کارشناسی و پژوهش‌های صورت گرفت و با دستور رئیس جمهور در نهاد ریاست جمهوری تصمیم بر ایجاد ستادی تحت عنوان ستاد «مردمی‌سازی دولت» شد و در ادامه ساز و کاری برای شبکه‌ای از دستیاران مردمی در استانداری و فرمانداری‌ها ایجاد شد اما نیاز بود این نفرات اداری نباشند ولی وارد بدنه شوند به این صورت که مردم میدان‌دار و دولت ستاد باشد و برنامه‌ریزی‌ها در دولت مردمی بر پایه و مبنای مانع‌زدایی، تسهیل‌گری صورت بگیرد. بنابراین حضور و ورود مردم در تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری، اجرا و نظارت تبدیل به یک فرمول شد تا اولاً جریان مردمی بتواند راحت به دولت اتصال پیدا کند و ثانیاً دولت با پشتیبانی مردمی تقویت بشود.

وی ادامه داد: می‌توان گفت موضوع مردمی‌سازی که حرف امروز انقلاب اسلامی است اصلی‌ترین و مهمترین محور انقلاب در دوران کنونی محسوب می‌شود و دولت سیزدهم رسالتی مهمتر از این امر ندارد و باید با گسترش چتر گفتمان مردمی‌سازی از طریق نخبگان کارها را به مردم واگذار کرد و مدیران دولت، عناصر پیشران باشند.

جباری اظهار کرد: موضوع حکمرانی مردم مبتنی بر مبنای قرآن و عقل است و اصل مردم‌سالاری، اصل اخوت و تعاون و مواسات همه از درون اصل ولایت استخراج می‌شود و حکمرانی اگر مبتنی بر مردم نباشد امکان تحقق ولایت مداری وجود نخواهد داشت و لذا باید به تعریف مردمی بودن توجه داشت. ضمن اینکه حکمرانی حکمی دارای ۳ لایه  است که شامل سیاست گذاری (خط مشی گذاری)، تنظیم‌گری و خدمات عمومی است و ارکان شش گانه تنظیم‌گری شامل مقررات‌گذاری، ساختارسازی، گفتمان‌سازی، تحقق قوانین و مقررات، رصد و ارزیابی و اصلاح مقررات و ساختار است.

وی بیان کرد: در شورای عالی انقلاب فرهنگی ۱۰ اصل برای الگوی مردمی سازی یا حکمرانی مردم طرح‌ریزی و برنامه‌ریزی شده که این اصول شامل ۱- تعیین الگوی حکمرانی ۲- توافق مفهومی نسبت به موضوع حضور مردم یا نهادسازی مردمی ۳- انسجام دستگاه‌های دولتی ۴- باورمندی دولت نسبت به مردم ۵- گفتمان‌سازی موضوعی ۶- سیرتدریجی مشارکت مردمی در موضوعات ۷- قرارگاهی شدن ۸- خانواده محوری ۹- اجتماعی محور ۱۰- توحید محبتی یعنی توحیدی که ثمرش محبت به مردم است.

دستیار مردمی‌سازی فرماندار قزوین تصریح کرد: فعالیت‌های ما در اجرای حکمرانی مردمی در شهرستان قزوین از اواخر آبان ماه سال ۱۴۰۲ با هماهنگی و برنامه‌ریزی فرماندار وقت و دستیار استاندار در گام اول با شناسایی ظرفیت‌ها، فرصت‌ها، فعالان و رسانه‌ها و در گام دوم شناسایی حلقه‌های میانی و در گام سوم نشست با سرشبکه‌های موضوعی و در گام چهارم برگزاری نشست‌های موضوعی احصاء نظام مسائل قشری و تبیین و روایت پیشرفت طرح‌ریزی شد و اقداماتی صورت گرفت که در شهرستان قزوین در طی سه ماه پایانی سال ۱۴۰۲ با برگزاری بیش از ۳۰ نشست گفت‌وگو محور و مسئله محور پیرامون الگوی حکمرانی مردم، روایت پیشرفت با گروه‌های مردمی و اقشار مختلف مردمی اتفاقات مثبت و خوبی رقم خورد.

وی خاطرنشان کرد: در موضوع حکمرانی مردمی اولین مطلبی که دولت باید نسبت به آن اهتمام جدی‌تری داشته باشد، فهم مسئله در لایه‌های مختلف است. نکته اول فهم صحیح از موضوع و ارائه‌ راهکارهای ساده و عملی است و نکته‌ دوم گفتمان‌سازی نکته‌ سوم طراحی فرمول‌های عملی و قابل فهم عمومی و میدان‌های حضور برای آحاد مردم است و می‌توان مثال زد که در ماجرای کرونا اگر بستر برای حضور فعالان مردمی ایجاد نمی‌شد مردم مجوز و امکان تولید پیدا نمی‌کردند. یک بحث مهم دیگر، نظارت دولت است که باید از خود مردم کمک گرفته شود.

جباری در پایان گفت: برای سال ۱۴۰۳ درخصوص موضوع مردمی‌سازی محورهایی در استان قزوین با بسترسازی نظارت عمومی مردم، زمینه‌سازی استفاده از نظر نخبگان در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی، برنامه‌ریزی اقدامات مشارکتی مردم با دولت، تحول ساختاری و سپردن مأموریت‌های قابل واگذاری به مردم و تحقق الگوهای مردمی‌سازی اقتصاد برنامه‌ریزی شده و درحال اجراست.

انتهای پیام